کد مطلب:211430 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:115
صدا و قدرت تکلم
فرمود ای مفضل فكر كن در صدا و سخن و آلتها كه قادر منان برای انسان آفریده است و مقرر ساخته مانند حنجره كه چون لوله ایست از برای بیرون آمدن آواز و زبان و دندانها و لبها آلتی است برای تقطیع حروف و ظهور و نغمات كسی كه دندانهایش ریخته است نمی تواند حروف را ادا كند مثلا آدم بی دندان سین را و آدم بی لب فا را نمی تواند ادا كند و كسی كه زبانش سنگین شده را را نمی تواند اظهار نماید - حنجره شبیه است به نای و شش شبیه است به انبان كه باد در آن می كنند و عضلاتی كه شش را می گیرند تا صدا بیرون آید مانند انگشتانی كه بر آن انبان می گذارند تا داخل شود باز بر نای و دندانها كه حروف و نغمات را قطع می كنند مانند انگشتانی هستند كه پیاپی بر دهان می گذارند تا آن الحان مختلفه بیرون آید و هر چند محل خروج صدا را ما تشبیه كردیم به نای و انبانی برای شناسانیدن بود.
این دهان و دندان و حنجره و ریه ادوات صوت هستند كه خدای عالم آنها را آفریده تا آدمی بتواند با ایجاد صوت مقاصد درونی خود را به دیگران بفهماند دو نكته از این مطالب به دست می آید یكی صنعت صانع در ایجاد صوت به وسیله این ادوات و دیگر صنعت مصنوع بر استفاده از صوت به منظور بیان احساسات و ادراكات خود می باشد پس حنجره برای آنكه نسیم از خارج به شش می رسد و دل را ترویح می نماید و بادزنی باشد برای آن به آن نفس كه پیاپی پیوسته بر آن وارد می شود كه اگر اندك زمانی آن نسیم حبس شود و به دل نرسد فوری
[ صفحه 292]
آدمی هلاك می شود و به زبان مزه های مختلف را می چشد و میان آنها تمیز می دهد كه كدام تلخ و كدام شیرین و كدام ترش است و كدام گندیده و كدام پاكیزه و بنابراین زبان بارورزی است كه لقمه را برای فروبردن لقمه آن را با آب دهن لقمه لقمه و گرد گرد كرده فرومی برد و دندانها پشتیبانی است برای لبها كه در اندرون دهن نگاه می دارند تا سست نشوند و با اطراف خود بتوانند لقمه ها را خرد كرده و فروبرند آنها كه دندانهایشان افتاده است لب های سست و متحرك دارند و با لبها آب را كه در زیر زبان مانند قناتی زاینده است می مكد و به دهان فرومی برد و هر یك از این اعضاء منافعی عظیم دارد و یك آلت برای چندین منفعت به كار برده می شود مانند تیشه نجاری كه برای تراشیدن چوب و كندن زمین و غیر آن به كار برده می شود.
این دهان و دندان و حنجره و ریه ادوات صوت هستند كه خدای عالم آنها را آفریده تا آدمی بتواند با ایجاد صوت مقاصد درونی خود را به دیگران بفهماند دو نكته از این مطالب به دست می آید یكی صنعت صانع در ایجاد صوت به وسیله این ادوات و دیگر صنعت مصنوع بر استفاده از صوت به منظور بیان احساسات و ادراكات خود می باشد پس حنجره برای آنكه نسیم از خارج به شش می رسد و دل را ترویح می نماید و بادزنی باشد برای آن به آن نفس كه پیاپی پیوسته بر آن وارد می شود كه اگر اندك زمانی آن نسیم حبس شود و به دل نرسد فوری
[ صفحه 292]
آدمی هلاك می شود و به زبان مزه های مختلف را می چشد و میان آنها تمیز می دهد كه كدام تلخ و كدام شیرین و كدام ترش است و كدام گندیده و كدام پاكیزه و بنابراین زبان بارورزی است كه لقمه را برای فروبردن لقمه آن را با آب دهن لقمه لقمه و گرد گرد كرده فرومی برد و دندانها پشتیبانی است برای لبها كه در اندرون دهن نگاه می دارند تا سست نشوند و با اطراف خود بتوانند لقمه ها را خرد كرده و فروبرند آنها كه دندانهایشان افتاده است لب های سست و متحرك دارند و با لبها آب را كه در زیر زبان مانند قناتی زاینده است می مكد و به دهان فرومی برد و هر یك از این اعضاء منافعی عظیم دارد و یك آلت برای چندین منفعت به كار برده می شود مانند تیشه نجاری كه برای تراشیدن چوب و كندن زمین و غیر آن به كار برده می شود.